Uygulamada yaygın olan ve halkça karıştırılma olasılığı yüksek bu iki sigorta türünün karşılaştırılması etkinliği, iki sigorta türünün de anlaşılmasına yardımcı olacaktır. Birbirlerine karşı konumlarını belirginleştirecektir.
Kasko sigortası sözleşmesi, Trafik Sigortası (KZMSS) gibi zorunlu değildir. Sigortacının da sözleşme yapma zorunluluğu bulunmamaktadır. Kasko Sigortalarında sigortacı, irade (istenç) serbestliğine sahiptir. (İyedir.) Kasko sözleşmesini yapıp yapmama konusunda serbestlik bulunması dışında kasko sözleşmesinin içeriği bağlamında belirli bir serbestlik bulunmaktadır. Buna karşın KZMSS’de içerik ve ödenecek prim gibi önemli ögeler hazine müsteşarlığınca belirlenmiştir. İstenç (irade) serbestliği yoktur.
Kasko Sigortası sözleşmelerinde, belirlenen sigorta bedeli ya da riziko bedelinin üzerinde bir tazminat ödenmesi söz konusu değildir. Zenginleşme yasağı bağlamında etkin olan bu kural, zararın sigorta bedelini aştığı durumlarda da geçerlidir.
KZMSS, üçüncü kişilerin; ölüm, bedensel zarar ve maddi zararlarını güvence altına almaya yönelikken kasko sigortası yaptıran kişi belirli bir aracı sigorta ettirir.
KZMSS, menfaat sahibinin (çıkar iyesinin) değişmesi durumunda devreden kişi, 15 gün içerisinde bu durumu sigortacıya bildirmelidir. Sigortacı kendisine bildirilmesinden yine on beş (15) gün içerisinde sözleşmeyi feshedebilir. Bu fesih kararından on beş gün sonrasına kadar sigorta ilişkisi geçerlidir. Araç iyesinin değişmesi zarar gören üçüncü kişileri etkilemez. Buna karşın kasko sigortalarında, sözleşmede aksine bir hüküm yok ise yarar iyesinin değişmesiyle birlikte sözleşme sona erer. Ayrıca bir hüküm bulunmakta ise sözleşme yeni araç iyesi ile devam eder. Eğer araç iyesi ölmüş ise KSGŞ C.5 gereği tüm haklar ve prim borçları mirasçılara geçer. Ancak kasko sigortası sözleşmesinin varlığını öğrenen yeni hak iyesi mirasçı, bu durumu on beş (15) gün içerisinde sigortacıya bildirmelidir. Sigortacı ise yeni hak iyesi mirasçının varlığını öğrenmesinden sekiz (8) gün içerisinde sözleşmeyi feshedebilir.
Son olarak; KZMSS kapsamında ödenen tazminatlar, kusurları oranında sigorta ettirene rücu edilebilirken kasko sigortasında belirli durumlar dışında sigortalı kişiler yüzde yüz kusurlu bulunsalar bile ödenecek tazminattan indirime gidilemez.[1]
[1] ÇELİK Çelik Ahmet, Trafik Kazalarında Tazminat ve Sigorta Hukuk ve Ceza Sorumluluğu, Seçkin Yay., Ankara, 2019, s. 774,775,776.